Vejetaryen ne demek merak edilir. Hayvan etlerinin tüketimini tercih etmeyen ve bunu bir beslenme şekli olarak benimseyen kişilere vejetaryen denir. Vejetaryen olmak için ise zamanla hayvan etlerinin tüketimini azaltmak, sonrasında ise hayvan etlerinin tüketimini tamamen bırakmak gereklidir.
Vejetaryenler, veganların aksine hayvansal gıdaları tüketirler. Örneğin süt, bal, yoğurt ve benzeri ürünleri tüketmeleri konusunda bir kısıtlama yoktur. Ancak vejetaryenler balık, kümes hayvanı ya da ahır hayvanı gibi hayvanların etlerini yemezler. Bu nedenle de vejetaryen olmak aslında pek çok alışkanlığın geride bırakılması anlamına gelmektedir.
Peki, vejetaryen olmak isteyenler için ipuçları nelerdir? Vejetaryenliğe yeni başlayacak olanlar ne yapmalı, ne yapmamalı? İşte, vejetaryen beslenme hakkında bilinmesi gerekenler.
Vejetaryen Beslenmenin Faydaları
Vejetaryen olmak, benzersiz faydaları beraberinde getirmektedir. Öte yandan vejetaryen beslenme, sağlıklı ve sürdürülebilir beslenme şekillerinden biri olarak karşımıza çıkar. Bu beslenme şekli ile et ve et ürünleri tüketimi bırakılır. Onun yerine besin değeri yüksek olan lif, vitamin, mineral ve antioksidan deposu olan tahıl, sebze ve meyve tüketilir. Bu beslenme şeklinin çeşitli faydaları vardır. Vejetaryen beslenmenin faydaları; sağlık, çevre ve hayvan yaşamı gibi farklı alanlarda söz konusudur.
Vejetaryen beslenme ile çiftlik hayvanlarının içerisindeki katkı maddelerinin vücuda alınması önlenir. Sağlıklı ve besin değeri yüksek olan bakliyat, meyve ve sebze gibi besinler ile vücudun enerji ihtiyacı karşılanır. Kolesterolün ve kan basıncının dengelenmesini sağlar. Ayrıca yüksek antioksidan içeren vejetaryen besinler ile vücudun genel sağlığı geliştirilir. Bu etkenler ile kalp ve damar sağlığı korunur.
Vejetaryen gıdaların lif ve posa içeriği sayesinde bağırsakların hareketlenmesi mümkün olur. Vejetaryen beslenmek, sindirim sitemi ve boşaltım sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir. Sebze, tahıl ve meyveler, kişileri tok tutarak zayıflamaya yardımcı olur ve obeziteye yakalanma riskini düşürür. Vejetaryen gıdalar, vitamin ve mineral içerikleri ile cilt, saç ve tırnak sağlığına iyi gelir. Cildin kırışmasını önler ve yaşlanmayı geciktirici etki gösterir.
Vejetaryen olmak, farklı alanlarda da avantajlar sağlar. Vejetaryen beslenmenin çevre ve hayvan yaşamı üzerinde de etkisi vardır. Tahıl üretimi, hayvan yetiştirmeye göre daha kolaydır ve daha verimlidir. Bu nedenle sürdürülebilirlik ve çevre için daha faydalıdır. Vejetaryen beslenme ile küresel gıda sorunu çözülebilir. Aynı zamanda hayvan hakları ve hayvan yaşamı da desteklenir.
Vejetaryen Olmak İsteyenler İçin Tüyolar
İlk dönemde her ne kadar hayvansal etler tüketilmek istenmese de uzun yılların getirdiği alışkanlıkları terk etmek zaman alabilir. Balık ya da tavuk sevmeseniz bile sosis, salam gibi işlenmiş et ürünleri tüketmeyi sevebilirsiniz.
Bu tip et ürünlerinin de tüketiminin kesilmesi uzun zaman alabilir. Vejetaryen olmaya karar verdiyseniz yavaş yavaş et ürünlerini hayatınızdan çıkarmaya çalışmanız gerekmektedir. Vejetaryen olmak isteyenler için tüyolar şunları içermektedir:
Öğünden Öğüne Eti Bırakmak
Tüm et ürünlerini tek seferde bırakmak elbette ki mümkün olmayabilir. Zamanla öğünden öğüne eti bırakmanız işinizi kolaylaştırabilir. Örneğin, en çok miktarda et tüketimi akşam yemeklerinde olmaktadır. Akşam yemeğindeki et tüketimini keserek işe başlayabilirsiniz. Sonrasında sabah kahvaltılarında yediğiniz işlenmiş et ürünlerini kesebilirsiniz.
Öğünden öğüne eti kesmek aslında bir nevi isteğinizi gidermek için az da olsa farklı öğünlerde et tüketmenize imkan tanır. Bir geçiş dönemi olarak farklı öğünlerden yavaş yavaş eti kesmek, vejetaryen olmak için faydalı bir başlangıç olabilir. İşlenmiş etler özellikle de kahvaltılarda tercih edilmektedir.
Bu et ürünleri baharat, tuz ve benzeri içeriklere sahip olduğundan dolayı çok daha lezzetli gelir. Bu sebeple de işlenmiş et ürünlerini bırakmak, tavuk ya da balık yemeyi bırakmaya göre daha zorlayıcı olabilir. Eğer siz de işlenmiş et ürünlerini çok severek tüketiyorsanız özellikle de sabah kahvaltılarından et ürünlerini çıkarmayı deneyebilirsiniz. Bu sayede vejetaryenliğe büyük ve etkili bir adım atabilirsiniz.
Farklı Tarifleri Keşfetmek
Vejetaryenler sadece sebze yiyerek beslenmez. Yemişlerden, tahıl ürünlerinden, sebze ve meyvelerden ya da farklı ürünlerden leziz vejetaryen tarifleri hazırlamanız mümkündür. Bu farklı tarifleri deneyerek kendinizi vejetaryen beslenme şekline alıştırabilirsiniz.
Farklı tarifler sizi vejetaryenliğe teşvik edeceği gibi yeni lezzetler keşfetmenize de yardımcı olabilecektir. Örneğin vejetaryen değilken hiç yemediğiniz sebzeleri keşfedebilir, farklı yemek tariflerini öğrenebilir, tahıl ürünlerinden nasıl leziz yemekler yapılabildiğini görebilirsiniz.
Birbirinden farklı tarifleri lezzetlendirmek de sizin elinizdedir. Örneğin, sebzelerden oluşan bir kahvaltı tabağı hazırladığınızda bunu baharatlar, omletler, nefis kahvaltılıklar ile lezzetlendirebilirsiniz. Her öğününüzde et olmak zorunda değildir. Eğer vejetaryen olmak istiyorsanız farklı tarifleri lezzetlendirerek kendinize daha kolay alışılabilir bir düzlem sunabilirsiniz.
Belli Etlerden Vazgeçerek Başlayın
Her et türünü aynı anda bırakmak kolay değildir. Belli et gruplarını tüketmeyi bırakarak işe başlayabilirsiniz. Örneğin kırmızı et en sağlıksız et olarak geçtiğinden ve akşam yemeklerinde de en sık şekilde kırmızı et tüketildiğinden dolayı bunu hayatınızdan öncelikli şekilde çıkarmak isteyebilirsiniz.
Eğer işlenmiş et ürünlerini ya da tavuk veya balık gibi etleri daha sık şekilde ve daha çok tüketiyorsanız öncelikli olarak bunu tüketmemeye bakın. Her bir et ürününü aynı anda hayatınızdan çıkarmanız elbette ki zor olacağı için belli et gruplarını tüketmemek sizin için daha kolay bir yol sunacaktır.
Geçerli Bir Sebep
Hayvanların yemek için kesilmesi, yıllardan boyu etik alanı büyük ölçüde etkiler. Etik boyuttan bakıldığında insanların hayvanlar üzerinde güç kurarak onların canını alması durumu ne yazık ki kulağa oldukça üzücü gelmektedir. Eğer siz de hayvanların bu şekilde kesilmemesi, öldürülmemesi ve hayvanların olumsuz koşullarda yetiştirilerek et üretimi için yetersiz şekilde beslenmesi koşullarına karşı çıkıyorsanız; vegan ve vejetaryenlik iyi bir yol olabilir.
Hayvanlar sıkışık alanlarda yetersiz ve dengesiz şekilde beslenerek, kesilmek üzere firmalara gönderilir. Ayrıca bu hayvanların beslenmesi için tonlarca tahıl verilir ve bu da tahıl kaynaklarının azalmasına yol açabilmektedir. Yapılan araştırmalarda bir hayvan yetiştirip et tüketmenin doğaya tahıl ve sebze tüketmekten daha fazla zarar verdiği görülmüştür.
Özellikle de su ve tahıl ürünleri açısından bakıldığında hayvan eti tüketimi vejetaryenlerin karşı çıktığı durumdur. Siz de kaynakların yeterliliği ve iş gücünün kullanımı konusunda vejetaryenlere katılıyorsanız vejetaryen olmak için geçerli bir sebep sahibisiniz demektir.
Aralıklı Vejetaryen
Eğer et ürünlerini tek seferde bırakamıyorsanız ya da uzun uğraşlar sonucunda hala bırakmakta zorlanıyorsanız ve vejetaryen olmak konusunda kararlıysanız; aralıklı şekilde vejetaryenliği deneyebilirsiniz.
Örneğin bu konuda zorluk çekenler başlarda haftada bir, sonrasında ayda bir ve ilerleyen dönemde de birkaç ayda bir olacak şekilde et tüketmektedir. Siz de bu şekilde aralıklı olarak et tüketebilir ve vejetaryenliğe kendinizi uzun vadede alıştırabilirsiniz. Dilerseniz semi vejetaryen gibi yarı vejetaryenlik de deneyebilirsiniz.
Tek seferde ve kısa sürede eti tamamen bırakmak herkes için zorlayıcı olabilir. Her ne kadar et ürünlerini sevmese bile herkes farklı et ürünlerini günlük yaşamda tüketir. Haftada bir, ayda bir ve sonrasında birkaç ayda bir olacak şekilde et tüketimini kısıtlamak, aslında bu süreci oldukça kolay hale getirebilir.
Aralıklı şekilde vejetaryenliği tercih ederseniz, et ürünlerini mümkün olduğunca aralıklı şekilde tüketmeye bakın. Örneğin ilk seferde haftada bir et tüketecek şekilde başlayabilirsiniz. Sonrasında bunu ayda bir olacak şekilde düzenleyin.
Bir süre aralıklı şekilde vejetaryen beslenen kişiler, ayda bir kaçamaklardan sonra et tüketmek istemediklerini ve doğal olarak canlarının et çekmediğini belirtmişlerdir. Kendinizi bir günde vejetaryen yapmak için çabalamak yerine birkaç yılınızı bile buna ayırıp kendinizi et tüketiminden uzaklaşmaya alıştırmanız mümkün olabilir.
Yanlış Bilgilendirmelerden Kaçının
Vejetaryen nedir ve vejetaryen beslenme ne demek gibi soruların yanıtlarını ayrıntılı şekilde araştırmalısınız. Vejetaryen olmayan kişilerin vejetaryenlik hakkında doğru olmayan bilgiler paylaştığını sıklıkla görebilirsiniz.
Özellikle de et ürünlerinin tüketilmemesi nedeniyle çeşitli hastalıkların meydana gelebileceği, et tüketmemeye bağlı şekilde gelişimin durabileceği, metabolizmanın zayıflayacağı gibi farklı pek çok duyumlar alabilirsiniz.
Bu tip duyumlar, doğru şekilde beslenilmediği takdirde doğrudur. Ancak bir vejetaryen olarak sadece sebze tüketerek beslenmeniz zaten yanlış bir beslenme şeklidir. Eğer tahılları içeren, meyve sebzelerin yer aldığı, süt, yoğurt gibi ürünleri kapsayan bir beslenme programını benimserseniz; zaten sağlıklı bir beslenme şekline sahip olabilirsiniz.
Sanılanın aksine pek çok baklagil de et kadar yüksek proteine sahiptir. Bitkisel protein kaynakları ile protein ihtiyacınızın karşılanması mümkün olmaktadır.
Ayrıca etlerin içermediği kadar zengin vitamin, mineral ve su içeriğine sahip olan sebze ve meyveler de beslenme programında sağlığın korunması için büyük bir etkiye sahiptir. Yanlış duyumlardan uzak durmak, aslında daha sağlıklı bir şekilde vejetaryenliğe adım atmanızı kolaylaştırabilir.
Et, yüksek kolesterol oranı nedeniyle kalp hastalarını ya da hormon bozukluğu olan kişileri büyük ölçüde olumsuz şekilde etkileyebilir. Bu nedenle de esasen etin tüketiminin azaltılması ve vejetaryen olarak tamamen et tüketiminin kesilmesi, sağlığınızı korumak için tercih edebileceğiniz en iyi yollardan biridir.
Yüksek yağ içeriğine sahip olan etten uzak durarak, onun yerini yüksek proteinli baklagiller ile değerlendirmeniz, sizin sağlığınız için çok daha iyi olabilecektir. Elbette su tüketimine dikkat edilmeli, bol C vitamini alınmalı ve yoğurt gibi farklı içerikler de bol miktarda tüketilmelidir.
”Neden vejetaryen olmalıyız?” başlıklı yazımızı inceleyerek; konuyla ilgili daha farklı bilgiler de edinebilirsiniz.
