Vegan ve vejetaryen farkı nedir? Detayları birlikte inceleyelim!
Vegan ve vejetaryen farkı söz konusu olduğunda vegan nedir ve vejetaryen ne demek açıklamak lazımdır. Bu sayede vejetaryen vegan farkı hakkında fikir sahibi olmak mümkündür.
Vejetaryen Nedir?
Vegan ve vejetaryen farkı konusunun daha iyi anlaşılması için öncelikle vejetaryen nedir söz edelim. Vejetaryen, hayvansal besinleri tüketmeyip daha çok bitkisel besinleri ağırlıklı olarak tüketen ve tercihlerine göre süt ve süt ürünleri tüketen kişilere denilmektedir. Vejetaryen diyetlerin, damar ve kalp hastalıklarını azalttığı görülmüştür.
Hayvansal kaynaklı besinlerde yüksek miktarda doymuş yağ, toplam yağ ve kolestrol bulunduğu için et yiyenlerde koroner kalp hastalığı belirtileri daha çok görülmektedir.
Vejetaryenler Ne Yer?
Vejetaryen diyeti uygulayan kişilerin düzensiz ve dengesiz beslenenlere, çok fazla et ve yağlı besinler tüketenlere ve yeterli miktarda su tüketmeyenlere göre daha sağlıklı oldukları ve hastalığa kapılma risklerinin daha az olduğu görülmüştür.
Bitki bazlı beslenme uygulayan bireylerin et tüketen kişilere göre daha az miktarda kansere yakalandıkları görülmüştür. Vejetaryen diyetleri ceviz, fındık, taze sebze ve meyveler ve kuru baklagil ile zengin besinler içerdikleri için insan sağlığına oldukça faydası bulunmaktadır.
Bu besinler sağlıklı olduğu kadar kansere karşı da oldukça savaşçı oldukları için insan gelişimi ve sağlığı açısından oldukça önemli besinlerdir.
Et tüketimi yararlıdır ancak aşırıya kaçıldığında belli sorunları ortaya çıkarabilmektedir. Et tarzı yüksek protein içeren her besin fazla tüketildiği zamanlarda kalsiyum kaybına neden olabilmektedir.
Osteoporosize yani bir diğer ismiyle kemik erimesi hastalığı kemikteki minerallerin azalması sonucu oluşur ve kemik kırılmaları meydana gelebilir. Etle beslenen kişilerin bu hastalığa yakalanma riski oldukça yüksektir.
Vejetaryen diyetinde yeterli miktarda az yağlı süt ve süt ürünleri tüketildiğinde vücuda yeterli kalsiyum aşılanmasını sağlar ve bu da osteoporosiz riskini azaltır.
Proteinler, vücutta saklanamadıkları için gün içerisinde dışarıdan vücuda alınmalıdır. Vejetaryenlerin günlük protein gereksinimi, beden ağırlığının kilogramı başına 1 gr’dır. Örneğin 60 kilogram ağırlığında vejetaryen beslenen bir bireyin gün içerisinde tüketmesi gereken protein miktarı 60×1=60 gramdır.
Gün içerisinde gereğinden fazla protein tüketiminden kaçınılmalıdır. Aksi takdirde vücut fazla proteini yağa dönüştürür ve yağ depolanması gerçekleşir. Ayrıca karbonhidrat alımı da oldukça önemli bir konudur.
Karbonhidrat gereksinimini karşılamak amacıyla saflaştırılmış tahılları, tam tahıl ürünleri, sebze ve meyveleri tercih edebilirsiniz. Günde en az 4 porsiyon meyve ve sebze tüketilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Vegan Nedir? Ne Anlama Gelir?
Vegan ve vejetaryen farkı net olarak bilinmesi için veganlık nedir bilinmelidir. Öyleyse, vegan nedir? Vegan beslenme; antibiyotiklerle şişirilen hayvanların, et endüstrisinin çıkarmış olduğu korkunç görüntülerin ve kötü çalışma koşullarının ortaya çıkmasıyla ortaya çıkan bir beslenme türüdür. Son zamanlarda daha çok ilgi gören vegan beslenmede et, süt ve süt ürünleri ile hayvansal yağlar tüketilmemektedir.
Çok eski tarihlerde bu beslenme şekli karşımıza çıksa da son zamanlarda daha fazla popüler olmaya başlamıştır. Vegan kelimesi ilk defa 1940’lı yıllarda bir makale içerisinde kullanılmıştır. Kısacası veganlık tüm hayvansal gıdalardan arınmış bir beslenme çeşididir demek en doğrusu olacaktır.
Veganlar Ne Yer?
Vegan nedir açıkladık. Peki, vegan ne yer? Vegan kişiler yumurta, et, tavuk, tereyağı, bal, süt, süt ürünleri gibi hiçbir hayvansal gıdaları tüketmemektedirler. Ayrıca gerçek deri ya da kürk gibi giysileri de vegan kişiler tercih etmemektedirler. Hayvanlar aracılığıyla üretilmiş hiçbir besini tüketmedikleri gibi hiçbir giysiyi ya da eşyayı da kullanmazlar.
Son zamanlarda oldukça popüler olan vegan beslenme türü genellikle; bakliyatları (fasulye, nohut, barbunya, bezelye vb.), sebzeleri (köklerinden koparılmadan toplanan sebzeleri), tüm yeşil bitkileri, tüm kuru meyveleri, soya ürünlerini, işlem görmemiş kuruyemişleri (ceviz, badem, fındık, fıstık vb.), bitkisel yağları 8 zeytinyağı, ceviz yağı, keten tohumu yağı vb.), tahılları (kuskus, yulaf, bulgur, pirinç vb.) ve bitter çikolataları tercih etmektedirler.
Ancak insan sağlığı açısından bu besinleri tüketmek yeterli olamayacağından dolayı dışarıdan B12 ve D vitaminleri takviyesi almak gerekmektedir. D vitamini ihtiyacını karşılamak amacıyla güneşte bol bol durmak faydalı olacaktır.
Vegan beslenen kişiler, vücuda almamız gereken besinleri muadil olan yiyeceklerden de alabilmektedirler. Örneğin süt ve süt ürünleri yerine soya ürünleri, badem sütü, pirinç sütü ya da hindistan cevizi sütü kullanabilirler.
Hamur işi tarzı yiyecek hazırlanacaksa yumurta yerine soya unu veyahut ezilmiş muz tercih edilebilir. Et, balık ya da tavuk yerine tahıl, sebze ve tofuyu karıştırarak çeşitli besinler elde edilebilir. Bal yerine ise genellikle agav şurubu, elma şurubu, ya da pirinç şurubu tercih edilmektedir. Tereyağı yerine de zeytinyağı ya da bitkisel diğer yağlardan tercih edilebilir.
Vegan beslenme çeşidi zorlu olarak gözükse de birçok faydası bulunmakta. En önemli özelliği olarak uyku düzenlenmesinde pek çok faydası bulunmaktadır.
Yorgunluk, halsizlik ve baş ağrısı gibi gündelik hayatta sıklıkla karşılaşılan bu durumların ortadan kalkmasını sağlar. Eklem sorunlarını azaltır. Kısacası vegan beslenme ruh ve beden sağlığını olumlu yönde etkileyen bir beslenme çeşididir.
Vegan ve Vejetaryen Farkı Ne Anlama Gelir?
Şimdi de vegan ve vejetaryen farkı hakkında önemli noktaları açıklayalım:
- Veganlar hiçbir hayvansal ürünleri tüketmezken vejetaryenler sadece et tüketmezler. Ve süt ürünlerini isteklerine göre tercih edebilmektedirler.
- Veganlık, vejetaryenliğin daha katı kurallı hali olarak adlandırılır.
- Veganlar süt ve süt ürünleri ve bal tüketmezler. Ancak vejetaryenler süt ve süt ürünleri ile bal tüketirler.
- Vegan beslenen bireyler, sigara üretiminde hayvanların kullanılması sebebiyle sigara tüketmezken vejetaryenler isteklerine göre sigara tercih edebiliyorlar.
- Veganlar, hayvanlar üzerinde deney yapılmış hiçbir ürünü kullanmıyorlar.
Vejetaryenler kendi içerisinde temelde 6 gruba ayrılıyor. Bunlar:
- Lakto-ovo vejetaryenler: Süt ve yumurta hariç hiçbir hayvansal ürün tüketmeyen kişilerdir.
- Polo vejetaryen: Et bazlı ürünleri tüketmeyen, bitkisel ürünler tüketen ve isteğe göre yumurta ve süt ürünleri de tercih eden bireylerdir.
- Lakto vejetaryenler: Sadece süt ürünleri tüketip diğer hiçbir hayvansal ürünleri tüketmeyen kişilerdir.
- Semi vejetaryen: Esnek bir beslenme şeklidir. Ağırlıklı olarak bitkisel beslenen, kimi zaman da et grubu ürünleri tüketen kişileri tabir eder.
- Ovo vejetaryenler: Yumurta hariç hiçbir hayvansal ürün tüketmeyen kişilerdir.
- Pesketeryanlar: Balık hariç hiçbir et ürünü tüketmeyen kişilerdir.
